In het Prognosemodel Zorg en Welzijn zijn twee scenario’s beschikbaar: een Referentiescenario en een scenario Nieuw Beleid. In het Referentiescenario is alleen rekening gehouden met demografische ontwikkelingen plus trends die zichtbaar zijn in de realisatiecijfers. In het scenario Nieuw Beleid zijn daar bovenop de verwachte effecten van een aantal concrete (voorgenomen) beleidsmaatregelen meegenomen. Het scenario Nieuw Beleid wordt als basis weergegeven op de dashboards.
Voor het Referentiescenario is de zorgvraag bepaald op basis van demografische ontwikkelingen en andere trends die zichtbaar zijn in de realisatiecijfers. Voor de meeste zorggebruikindicatoren is 2022 het laatste realisatiejaar. In de cijfers van 2022 is in vergelijking met 2021 het effect van COVID-19 minder terug te zien. Wel is nog sprake van hoger ziekteverzuim dan voor de corona-periode. In afstemming met branche-experts en de begeleidingscommissie van het prognosemodel zijn aannames gedaan over de verwachte ontwikkeling van het zorggebruik. Deze aannames zijn terug te vinden in de verantwoordingsdocumentatie onderaan deze pagina. Voor het ziekteverzuim wordt de aanname gedaan dat dit zich vanaf 2026 weer ontwikkelt volgens de trendmatige prognose. In de tussenliggende periode wordt het verzuim in stappen afgebouwd.
In het scenario Nieuw Beleid worden bovenop het Referentiescenario de verwachte effecten van een aantal relevante voorgenomen of recent ingevoerde beleidsmaatregelen meegenomen. Het betreft maatregelen uit:
Met betrekking tot het Regeerakkoord gaat het specifiek om afspraken over de hogere vergoeding voor kinderopvang, de herinterpretatie van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, eigen bijdrage Wmo-voorzieningen en meer tijd voor de patiënt in de huisartsenzorg.
Slechts een deel van de relevante maatregelen uit recent of voorgenomen beleid en akkoorden is meegenomen. Voor de selectie van de maatregelen is een aantal criteria/voorwaarden gehanteerd. Zo moet de maatregel of afspraak zijn vastgelegd in een akkoord, programma of in een brief aan de Tweede Kamer. Daarnaast moet de maatregel voldoende concreet zijn en moeten de effecten van de maatregelen kwantitatief onderbouwd zijn en verwerkt kunnen worden in aanpassingen van parameters in het prognosemodel. Een uitgebreidere beschrijving van het scenario Nieuw Beleid is binnenkort beschikbaar in de verantwoordingsdocumentatie.
Voor de 10 branches binnen zorg en welzijn (dus exclusief kinderopvang) komt het geraamde arbeidsmarkttekort in het scenario Nieuw Beleid in 2033 uit op ongeveer 190 duizend personen. In het Referentiescenario bedraagt het geraamde tekort 195 duizend.
Het effect van het scenario Nieuw Beleid is binnen de branches Verpleging & Verzorging en Thuiszorg het grootst. In de verpleging & verzorging is het verwachte arbeidsmarkttekort in het scenario Nieuw Beleid in 2033 13 duizend lager dan in het Referentiescenario terwijl het tekort in de thuiszorg 10,5 duizend hoger uitkomt. In het bijzonder in de thuiszorg is sprake van combinatie van effecten uit IZA, WOZO, GALA en het Regeerakkoord.
In branches UMC’s en ziekenhuizen en overig medisch specialistische zorg en ggz is de geraamde vraag naar arbeid in het scenario Nieuw Beleid in 2033 5,5 duizend personen lager dan in het Referentiescenario. Dit is met name het gevolg van verwachte effecten van maatregelen uit IZA. Door de grote tekorten in de sector daalt het arbeidsmarkttekort in deze branches echter met minder dan de helft, namelijk met 2,2 duizend personen. Tegelijkertijd neemt het tekort in de branche huisartsen iets toe (+0,5 duizend).
In de besloten online tool bestaat de mogelijkheid om zelf scenario's te bouwen en te laten doorrekenen. Vervolgens kunnen de resultaten van de eigen scenario's worden vergeleken met andere scenario's. Het bouwen van een eigen scenario is gespecialiseerd werk, bedoeld voor arbeidsmarktonderzoekers. Om toegang te krijgen tot de scenariomodule moet allereerst de instructievideo worden bekeken. Vervolgens kan via het contactformulier toegang tot de scenariomodule worden aangevraagd.